Sądy własności intelektualnej

Od dnia 1 lipca br. – ustawą z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – została wprowadzona do postępowania cywilnego odrębna procedura przewidująca „postępowanie w sprawach własności intelektualnej” . W ramach takiego postępowania powołane zostały do życia w pięciu największych ośrodkach Polski nowe wyspecjalizowane sądy chroniące własność intelektualną, a które to w swojej działalności mają zajmować się sprawami z zakresu przede wszystkim prawa autorskiego i praw pokrewnych, prawa własności przemysłowej, czy też powiązanych z nimi spraw odnośnie nieuczciwej konkurencji. Takie specjalne wydziały zostały utworzone w Sądach Okręgowych w Warszawie, Gdańsku, Lublinie, Poznaniu oraz w Katowicach (tu jako XXIV Wydział Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego).

Zgodnie z § 1 pkt 2) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości innych sądów okręgowych, Wydział Własności Intelektualnej w Katowicach swoją właściwością miejscową ma obejmować sprawy nie tylko mieszczące się w zakresie właściwości okręgu katowickiego, ale również takich Sądów Okręgowych jak: Bielsko-Biała, Częstochowa, Gliwice, Kraków, Nowy Sącz, Opole, Rybnik oraz Tarnów.

Oprócz tego utworzono również dwa wydziały własności intelektualnej na poziomie apelacyjnym – w Warszawie oraz Poznaniu, mające działać jako sądy drugiej instancji przy rozpatrywaniu powyższych spraw, przy czym Sąd Apelacyjny w Poznaniu ma obejmować obszar właściwości sądów apelacyjnych w Katowicach i we Wrocławiu, z części obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego w Krakowie obejmującej obszar właściwości sądów okręgowych w Krakowie, Nowym Sączu i Tarnowie, z części obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego w Łodzi obejmującej obszar właściwości sądów okręgowych w Kaliszu, Łodzi i Sieradzu oraz z części obszaru właściwości Sądu Apelacyjnego w Szczecinie obejmującej obszar właściwości sądów okręgowych w Gorzowie Wielkopolskim i Szczecinie.

Jak przewiduje art. 479[^89] KPC – przedmiotem postępowań prowadzonych przez nowo powstałe wydziały mają zostać objęte sprawy o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych (sprawy własności intelektualnej), a także, zgodnie z § 2, sprawy o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji, ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczy ona wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług, czy też ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą.

Ponadto, zgodnie z nowo wprowadzonym art. 479[^90] § 2 KPC – Sąd Okręgowy w Warszawie będzie jedynym sądem w Polsce, który będzie zajmować się szczególnymi rodzajami spraw z zakresu własności intelektualnej, a dotyczącymi: programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym.

W postępowaniu w sprawach własności intelektualnej wprowadzono m.in. wymóg obowiązkowej reprezentacji przez profesjonalnego pełnomocnika, co znalazło się w art. 87[^2] KPC, stanowiącym, iż strona w takim postępowaniu obowiązana jest być zastępowaną przez adwokata, radcę prawnego bądź rzecznika patentowego. Zgodnie jednakże z § 2 omawianego przepisu – wymóg ten został ograniczony kwotowo – w zależności od wartości przedmiotu dochodzonego pozwem roszczenia. Tym samym obowiązkowe zastępstwo nie będzie konieczne, jeśli wartość przedmiotu nie będzie przekraczać 20.000 zł; ponadto, sąd ze względu na okoliczności sprawy będzie posiadał prawo zwolnienia strony od zachowania takiego wymogu.

Dodatkowo zostały wprowadzone odrębne przepisy dotyczące postępowania dowodowego, w tym m.in. przyznające stronie prawo dochodzenia zabezpieczenia środka dowodowego będącego w posiadaniu drugiej strony, przed możliwością jego utraty. W uzasadnieniu projektu wskazano więc przede wszystkim na zwiększenie ochrony interesów powoda (w tym jeszcze przed wytoczeniem powództwa), w zakresie umożliwienia mu dostępu do informacji o faktach dotyczących naruszeń jego praw „aby mógł on przygotować podstawę faktyczną wytaczanego powództwa”. Tak też wynika z treści art. 479[^98] § 2 KPC, który stanowi, iż interes prawny w zabezpieczeniu środka dowodowego istnieje, gdy brak żądanego zabezpieczenia uniemożliwia lub poważnie utrudnia przytoczenie lub udowodnienie istotnych faktów, jak również, gdy zachodzi ryzyko zniszczenia środka dowodowego lub opóźnienie w uzyskaniu środka dowodowego może uniemożliwić lub poważnie utrudnić osiągnięcie celu postępowania dowodowego, lub gdy z innych przyczyn zachodzi potrzeba stwierdzenia istniejącego stanu rzeczy.

W związku z powyższym powód będzie mógł dochodzić nie tylko zabezpieczenia samego środka dowodowego przed jego utratą, ale również umożliwienia mu wglądu w dany środek dowodowy, celem umożliwienia mu przygotowania się do wytoczenia powództwa w sprawie. Ponadto, zgodnie z art. 479[^101] § 1 KPC – sąd stosownie do okoliczności sprawy samodzielnie ustala jaki sposób zabezpieczenia będzie odpowiedni, Sposobami zabezpieczenia zaproponowanymi przez ustawodawcę są natomiast w szczególności odebranie towarów, materiałów, narzędzi użytych do produkcji lub dystrybucji, dokumentów, jak również sporządzenie szczegółowego opisu tych przedmiotów połączone, w razie konieczności, z pobraniem ich próbek.

Nasza Kancelaria w swojej działalności zajmuje się m.in. sprawami z zakresu szeroko pojętego prawa własności intelektualnej, w tym w szczególności ochroną praw autorskich i pokrewnych, praw własności przemysłowej czy też innych praw na dobrach niematerialnych z nimi związanych, opierając się na bogatej wiedzy i wypracowanym przez lata doświadczeniu w tej dziedzinie. Jeśli więc potrzebują Państwo pomocy w zakresie omówionym powyżej, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z ofertą Kancelarii i skorzystania z naszych usług.

Podstawa prawna:

– ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 288);

– ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296
z późn. zm.);

– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom okręgowym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości innych sądów okręgowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1152);

– rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 czerwca 2020 r. w sprawie przekazania niektórym sądom apelacyjnym rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1151);

– projekt ustawy – o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw – z dnia 30 października 2019 r., Druk Sejmowy nr 3858, RM-10-145-19.

Autor: Joanna Łongiewka, aplikant radcowski